Η ακμή αποτελεί ίσως το συχνότερο δερματολογικό πρόβλημα παγκοσμίως.
Προσβάλλει και τα δύο φύλα και θεωρητικά μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιασδήποτε ηλικία, ωστόσο η εμφάνισή της είναι σαφώς συχνότερη κατά την εφηβική και μετεφηβική ηλικία.
Υπάρχουν πολλές προκαταλήψεις σχετικά με την ακμή και γενικώς είναι δύσκολο να βρει κανείς αξιόπιστες πληροφορίες. Η λάθος πληροφόρηση οδηγεί συνήθως και σε λάθος αντιμετώπιση, με συνέπεια αναποτελεσματικούς χειρισμούς, που πολλές φορές επιδεινώνουν το πρόβλημα.
Στην εμφάνιση της ακμής παίζουν καθοριστικό ρόλο τέσσερεις βασικοί παράγοντες:
1. Υπέρμετρη παραγωγή σμήγματος από το δέρμα. Το σμήγμα είναι η λιπαρή ουσία που παράγουν ειδικοί αδένες του δέρματος με σκοπό την καλύτερη προστασία από εξωτερικούς ερεθιστικούς παράγοντες και τη διατήρηση της υγρασίας του δέρματος (βλέπε Πληροφορίες – Το δέρμα).Η παραγωγή σμήγματος αυξάνεται δραματικά κατά την εφηβεία, υπό την επίδραση ειδικών ορμονών του οργανισμού που λέγονται ανδρογόνα. Έτσι το δέρμα γίνεται αρκετά πιο λιπαρό.
2. Αποφραγμένοι πόροι του δέρματος. Οι πόροι είναι τα στόμια των τριχικών θυλάκων που ανοίγουν στην επιφάνεια του δέρματος και μέσω των οποίων το σμήγμα διοχετεύεται από τους σμηγματογόνους αδένες στην επιφάνεια. Διαταραχές στην ωρίμανση των κυττάρων της επιδερμίδας οδηγούν στην απόφραξη των πόρων αυτών, με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ομαλής ροής του σμήγματος προς την επιφάνεια του δέρματος. Οι αποφραγμένοι πόροι εμφανίζονται στην επιφάνειια του δέρματος ως λευκά ή μάυρα στίγματα, που αποκαλούνται φαγέσωρες.
3. Υπερανάπτυξη βακτηριδίων. Το προπιονοβακτηρίδιο της ακμής (P. Acnes) είναι ένας μικροοργανισμός που υπάρχει στο δέρμα όλων μας, καθώς αποτελεί μέρος της φυσιολογικής χλωρίδας. Ωστόσο, υπεραναπτύσσεται στο πλούσιο σε λιπαρά περιβάλλον που δημιουργείται από την υπερπαραγωγή σμήγματος.
4. Δημιουργία φλεγμονής. Η υπερανάπτυξη βακτηριδίων καθώς και η ρήξη των διογκωμένων από τη υπερβολική άθροιση σμήγματος τριχοσμηγματογόνων θυλάκων οδηγεί στην ανάπτυξη φλεγμονής στο δέρμα. Η φλεγμονή ανάλογα με την έντασή της εκδηλώνεται ως επώδυνα σπυράκια με ή χωρίς πύον, οζίδια ή κύστεις στο δέρμα.
Η δημιουργία της ακμής:
Η ύπαρξη ή μη φλεγμονής καθώς και η έντασή της, καθορίζουν τον κλινικό τύπο της ακμής.
Έτσι σε σειρά βαρύτητας έχουμε:
1. Φαγεσωρική ακμή (ήπια ακμή)
2. Βλατιδώδης /βαλτιδοφλυκταινώδης ακμή (μέτρια ακμή)
3. Οζιδιοκυστική ακμή (σοβαρή ακμή)×
Όσο πιο έντονη είναι η φλεγμονή τόσο πιο μεγάλη είναι και η πιθανότητα παραμονής ουλών κατά την υποχώρηση των ενεργών βλαβών, δηλαδή η πιθανότητα να μείνουν μόνιμα σημάδια στο δέρμα από την ακμή.
Παρά το γεγονός ότι η ακμή είναι αυτοπεριοριζόμενο νόσημα, δε συνιστάται να παραμένει κανείς με σταυρωμένα χέρια, περιμένοντας πότε θα περάσει! Η ακμή, εκτός από τη δυσμορφία και τις μόνιμες ουλές που ενδέχεται να δημιουργήσει στο δέρμα, μειώνει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση και μπορεί να οδηγήσει σε κατάθλιψη! Προς αποφυγή λοιπόν του φυσικού και ψυχολογικού στιγματισμού, η ακμή πρέπει να θεραπεύεται έγκαιρα και σωστά.
